Krótka Historia Rady Polonii Świata (RPS)

W wyniku zakonczenia Drugiej Wojny Swiatowej Narod Polski, jakkolwiek znajdujacy sie w obozie zwyciezcow, popadl w nowa niewole, tym razem komunistyczna. Tysiace bylych zolnierzy Polskich Sil Zbrojnych i Armii Krajowej wybralo trudny los emigranta zolniersko-politycznego. Oni to dali poczatek wielkiej fali emigracji, ktora z czasem Kraj nazwal Druga Wielka Emigracja. Z miejsca zaczela kielkowac mysl swiatowego porozumienia. W roku 1953 na zebraniu Rady Kongresu Polonii Kanadyjskiej (KPK) poruszono sprawe utworzenia swiatowego Kongresu Polskow. Rozpoczeto rozmowy z Kongresem Polonii Amerykanskiej (KPA) i Federacja Swiatowa Stowarzyszenia Polskich Kombatantow (SPK).

W roku 1975 zostala zwolana w Waszyngtonie konferencja reprezentantow zorganizowanej Polonii pod nazwa „Polonia 75", na ktorej stwierdzono koniecznosc istnienia stalego swiatowego porozumienia i zlecono KPK zorganizowanie w roku 1998 w Toronto pierwszego swiatowego zjazdu Polonii wolnego swiata, pod nazwa „Polonia 78-Polonia jutra". Zjazd ten odbyl sie z udzialem 175 delegatow, reprezentujacych Polonie w 18 krajach i byl manifestacja sily. Powzieto na min uchwale ustanawiajaca powstanie Rady Koordynacyjnej Polonii Wolnego Swiata (RKPWS), jej Prezydium, Biura i Komisji Roboczych. Postanowiono, ze Biuro Rady bedzie mialo siedzibe w Toronto, a przewodniczacym Prezydium bedzie kazdorazowy prezes KPK, 1-ym przewodniczacym zostal mec. Wladyslaw Gertler (1979-80), 2-im Jan Kaszuba (1980-86), 3-im Stanislaw Orlowski (1986-94), 4-ym-obecnym mec. Marek Malicki (od 1994).

W ciagu nastepnych 20 lat odbyly sie jeszcze dwa swiatowe zjazdy PWS: II w Londynie (1984) i III w Krakowie (1992), ktorego uchwala zmieniono nazwe RKPWS na Rade Polonii Swiata (RPS). Zjazd w Krakowie stal sie I-ym Zjazdem Polonii i Polakow z Zagranicy (Zjazd Polonii), II Zjazd Polonii mial miejsce 19 lat pozniej w Warszawie-Pultusku-Krakowie-Czestochowie. Na Zjezdzie w Krakowie (1992) nastapilo symboliczne polaczenie wszystkich naszych rodakow ze Wschodu z tymi na Zachodzie. Nie bylo rzecza przypadku, ze pierwsze Zjazdy PWS przeplotly sie dwoma pierwszymi Swiatowymi Zjazdami Emigracji Politycznej w Londynie (1966, 1979).

Osrodek emigracji politycznej w Londynie z Rzadem RP na Uchodzstwie i RKPWS byli dwoma rownorzednymi partnerami. Podobnie obecnie, po 22 grudnia 1990 (przekazanie na Zamku Krolewskim w Warszawie insygniow prezydenckich przez Prezydenta Kaczorowskiego Prezydentowi Walesie). Rzad III RP i RPS sa rownorzednymi partnerami. W grudniu 1999 r. w Chicago, zostal opracowany projekt nowego statutu RPS. W obecnej chwili do RPS naleza organizacje centralne prawie wszystkich krajow osiedlenia Polonii i Polakow oraz organizacje o zasiegu swiatowym. W ciagu 24 lat swej dzialalnosci zorganizowama Polonia Swiata wiele zdzialala. W czasie tego okresu mielismy i zimna wojne, wybor Polaka na Papieza, i „Solidarnosc", i obalenie rzadow komunistycznych w Poslce, w ZSRR i wielu innych krajach tzw. „obozu socjalistycznego", i wiele akcji pomocy Narodowi Polskiemu w czasach ucisku i katastrof zywiolowych, i pomoc rodakom na Wschodzie, i obrona dobrego imienia Polski i Polakow, i niezliczone wstawiennictwa u rzadow krajow naszego stalego osiedlenia na rzecz Polski do NATO, a teraz Unii Europejskiej.

Rada Polonii Swiata zawsze kierowala sie ponad tysiacletnia tradycja Narodu Polskiego, wynikajaca z kultury lacinskiej i silnych zwiazkow z Kosciolem. Jej niezmiennym zdaniem jest sluzba Polonii w krajach stalego osiedlenia i Polsce.

Skrot referatu wygloszonego przez Andrzeja M. Garlickiego – Wiceprezes – Krajowy Senior Kongresu Polonii Kanadyjskiej – na II Swiatowym Zjezdzie Polonii i Polakow w 2001 roku w Pultusku.