Matka Boża Jazłowiecka

Jazłowiec male miasteczko na Podolu, lezy 18 km na poludnie od Buczacza, na dawnym szlaku handlowym Lwów - Besarabia - Morze Czarne. Otoczony malowniczymi wzgórzami istnial juz w XIII wieku. Góruja nad nim ruiny zamku pamietajacego czasy sredniowieczne. Byl on kiedys wlasnoscia rodu Buczackich, kniaziów Koriatowiczów, Koniecpolskich i Jazlowieckich. W 1647 roku przetrzymal oblezenie kozackie pod wodza hetmana Bohdana Chmielnickiego. Wytrzymal wiele szturmów dokonywanych przez Tatarów i Turków, zostal dopiero oddany na mocy traktatów buczackich Turkom. W roku 1684 zdobyl go ponownie dla Polski król Jan III Sobieski. Kolejni wlasciciele wybudowali nizej palac zwany tez dolnym zamkiem. Ostatnim swieckim wlascicielem Jazlowca byl Krzysztof Blazowski, który na miejscowym cmentarzu zbudowal piekna gotycka kaplice.

We wrzesniu 1862 roku przybywa do Jazlowca bl. Matka Marcelina Darowska przelozona Zgromadzenia Sióstr Niepokalanek. Krzysztof Blazowski odstepuje bezplatnie zgromadzeniu obydwa zamki wraz z ogrodem, aby zalozyly tu szkole dla dziewczat. Siostry z olbrzymim zaangazowaniem przystapily do remontu pomieszczen zamku. A byl to gmach ogromny o 62 pokojach i bardzo zrujnowany.

Po kapitalnym remoncie dnia 4 listopada 1863 roku, odprawiono tu pierwsza Msze sw. Dnia 1 stycznia 1864 roku otworzono pierwsza bezplatna szkole elementarna dla dziewczynek z okolicznych wsi, potem szkole srednia z internatem.

Przez wiele kolejnych lat siostry nadal prowadzily remonty i prace adaptacyjne zamku oraz otaczajacego parku. Matka Marcelina zamawia w Rzymie, u znanego rzezbiarza Oskara Sosnowskiego, figure Matki Bozej na patronke zgromadzenia.

Posag Pani Jazlowieckiej wykonany z bialego karraryjskiego marmuru przedstawia Najswietsza Panne zamyslona, skupiona, zatopiona w modlitwie, adorujaca Boga w swym sercu. Figura zostala poswiecona 10 lipca 1883 r. przez Sluge Bozego ks. abp. Zygmunta Szczesnego Felinskiego. Od tego czasu siostry skladaja przed swoja Pania sluby zakonne a wychowanki przyrzeczenia sodalicyjne.

W 1865 roku wybuchl tu grozny pozar, który ogarnal glówna czesc gmachu wraz z kaplica. Nie bylo strazy pozarnej, woda w studniach zamarzla, siostry ogarnela panika. Bl. Matka Marcelina opanowala panike, uklekla na sniegu przezegnala plomienie trzymanym w reku krzyzem i zawolala "Panie jesli to jest dzielo ludzkie niech splonie, jesli Twoje ratuj je!". I jak potem napisala do o. Hieronima Kajsiewicza, swego opiekuna duchowego: "ogien jakby jedna dlonia ujety, powalony zostal na dól, a wiatr sie odwrócil i powial w przeciwnym kierunku".

Wiele w tym czasie spelnilo sie cudów milosierdzia Matki Bozej Jazlowieckiej, wielu ludzi róznych narodowosci pojednalo sie z Bogiem i glosno slawilo Jej dobroc.

Pod koniec I wojny swiatowej na Dalekim Wschodzie powstal 14 Pulk Ulanów, który pierwsza i zwycieska bitwe w obronie niepodleglosci Polski stoczyl 11-13 lipca 1919 roku z Ukraincami pod miasteczkiem Jazlowiec. Po bitwie ulani pierwsze kroki skierowali do klasztoru, padli na kolana dziekujac Matce Bozej za zwyciestwo. Bylo to pierwsze spotkanie sióstr z wojskiem polskim po latach niewoli. Od tej bitwy ulani przyjeli nazwe 14 Pulku Ulanów Jazlowieckich, a wizerunek Jej posagu umiescili na sztandarze pulkowym. Wkrótce ich sztandar za krew przelana w wojnie z bolszewikami w 1920 r udekorowal srebrnym Krzyzem Virtuti Militari sam marszalek Józef Pilsudski.

Dzien 8 grudnia, Swieto Niepokalanego Poczecia Najswietszej Maryi Panny i 11 lipca rocznica zwycieskiej bitwy, byly odtad obchodzone uroczyscie w Jazlowcu jako swieto pulkowe, choc pulk stacjonowal we Lwowie odleglym o prawie 200 km. W tym czasie powstal tez specjalny hymn.

"Szczescie i spokój daj tej ziemi, Pani,

Co krwia splynela wsród wojen pozogi,

Do Cie swe modly zanosim, ulani,

Odwróc, ach odwróc, o odwróc los srogi!

I aby radosna byla jako usmiech dziecka,

Spraw to, Najswietsza Panno Jazlowiecka!

Spraw, by zasiadla slawna i potezna,

miedzy narody, królujac wspaniale,

By sie rozeszla slawa Jej oreza,

Spraw to, o Pani, spraw to ku swej chwale.

By zlo, jak nawala rozplyslo, turecka,

Spraw to, Najswietsza Panno Jazlowiecka".

Uroczystej koronacji figury Matki Bozej w imieniu ojca sw. Piusa XII dokonal Prymas Polski, ks. kard. August Hlond, dnia 9 lipca 1939 roku. Koronowanie figury która nie miala wtedy nawet 50 lat bylo faktem niezwyklym, swiadczacym o rozmiarach jej kultu. W dwa miesiace pózniej wybuchla II wojna swiatowa ze wszystkimi nieszczesciami jakie spotkaly naród polski ze strony hitlerowców, komunistów

i nacjonalistów ukrainskich. Przez jakis czas klasztor sluzyl za schronienie ludnosci polskiej, potem siostry przegnano a klasztor ograbiono i zdewastowano.

Siostry i ich klasztor, jak to sie dzialo wszedzie na Kresach, doswiadczyly czwartego rozbioru Polski. Doznajac wielu upokorzen musialy opuscic Jazlowiec. Szczesliwie udalo sie ocalic figure Matki Bozej Jazlowieckiej, która w 1946 roku przewiozly siostry do Szymanowa kolo Warszawy. Wladze Ukrainskiej SRR zmienily nazwe Jazlowiec na Jabloniwke a budynki klasztoru przeznaczyly na szpital dla chorych na gruzlice. Wydawalo sie ze to koniec zgromadzenia w Jazlowcu. Ale w 1988 roku delegacja sióstr przyjechala do Jazlowca aby odwiedzic grób swojej zalozycielki Bl. Matki Marceliny Darowskiej. Potem przyjezdzaly przez nastepnych kilka lat az dwie z nich zostaly na stale. Zamieszkaly w prywatnym domu i rozpoczely nauke religii i jezyka polskiego.

Mieczysław Malinowski

Opracowano na podstawie materialów

Zgromadzenia Sióstr Niepokalanek

Od Redakcji:

Marcelina Darowska zostala beatyfikowana w 1996 roku przez Papieza Jana

Pawla II. W 1997 roku odbyla sie tu piekna uroczystosc dziekczynna po jej beatyfikacji. Obecnie w Jazlowcu ze szpitalem przeciwgruzlicznym wspólistnieje klasztor SS. Niepokalnek, który zajmuje czesc srodkowa domu z kaplica. Oprócz klasztoru, osrodka malutkiej parafii rzymskokatolickiej i punktu nauczania religii dziala tu Dom Rekolekcyjny Blogoslawionej Marceliny Darowskiej.